Ảnh minh họa
Clinker và xi măng là một trong những "kho báu tỷ đô" của Việt Nam khi thu về hàng tỷ USD từ xuất khẩu. Theo công bố năm 2022 của Cục Khảo sát địa chất Mỹ, công suất sản lượng xi măng của Việt Nam đạt khoảng 100 triệu tấn, đứng thứ 3 thế giới. 5 quốc gia có quy mô sản lượng xi măng lớn nhất thế giới gồm có: Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam, Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ.
Về tình hình xuất khẩu, theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu clinker và xi măng của Việt Nam trong tháng 7 đạt hơn 2,5 triệu tấn với kim ngạch hơn 97 triệu USD, tăng 8,2% về lượng và tăng 7,7% về trị giá so với tháng trước.
Lũy kế 7 tháng đầu năm mặt hàng này đã thu về hơn 699 triệu USD với hơn 18,2 triệu tấn, giảm 1,6% về lượng và giảm 13,3% về trị giá so với cùng kỳ năm trước.
Xét về thị trường, 3 khách hàng đang mua nhiều clinker và xi măng của Việt Nam nhất là Philippines, Bangladesh và Đài Loan (Trung Quốc).
Philipines đã nhập khẩu hơn 4,6 triệu tấn, trị giá hơn 186 triệu USD. Bangladesh nhập khẩu hơn 3,9 triệu tấn, kim ngạch đạt hơn 123 triệu USD và Đài Loan (Trung Quốc) nhập khẩu hơn 891 nghìn tấn, trị giá hơn 32 triệu USD.
Theo Bộ Xây dựng, trong 10 năm gần đây, năng lực sản xuất xi măng của Việt Nam đã tăng trưởng đạt khoảng 120 triệu tấn xi măng, thuộc nhóm tốp đầu trên thế giới. Tổng mức đầu tư ngành xi măng Việt Nam ước tính theo giá trị hiện lên đến 500.000 tỷ đồng (tương đương 20 tỷ USD).
Các nhà máy sản xuất xi măng ở nước ta đã sản xuất được nhiều chủng loại sản phẩm xi măng phục vụ xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp, đồng thời đã sản xuất được các loại xi măng chất lượng cao, rắn nhanh, chịu nhiệt, chịu lửa, bền môi trường biển, xi măng giếng khoan phục vụ khai thác dầu khí...
Tuy nhiên tiêu thụ trong thời gian gần đây liên tục sụt giảm, lượng tiêu thụ xi măng tại thị trường nội địa đạt chưa nổi 60 triệu tấn. Tiêu thụ xi măng trong nước và xuất khẩu sụt giảm khiến tồn kho xi măng tăng lên, không ít nhà máy xi măng phải giảm công suất hoặc dừng lò nung để hạn chế đổ clinker ra bãi, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất.
Bộ Xây dựng lý giải, trong năm 2023, nhiều dự án, công trình chậm triển khai, giãn tiến độ. Nguồn cung bất động sản theo báo cáo tiếp tục hạn chế tại tất cả các phân khúc, giá nguyên liệu đầu vào tăng cao dẫn đến các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng hết sức khó khăn, tiêu thụ sản phẩm chậm, tồn kho tăng cao, phải dừng nhiều dây chuyền sản xuất.
Dự báo của Hiệp hội Xi măng Việt Nam (VNCA), xuất khẩu xi măng và clinker trong năm 2024 tiếp tục gặp khó, bởi thị trường bất động sản Trung Quốc chưa có dấu hiệu phục hồi, xi măng Trung Quốc cũng bị dư thừa và dự báo sẽ cạnh tranh với xi măng Việt Nam vào các thị trường xuất khẩu như Philippines, Trung Mỹ, Nam Phi...