Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: 'Thông thầu, gian lận' vẫn phức tạp, tinh vi

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng - Ảnh: PHẠM THẮNG

Sáng 7-11, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư thay mặt Chính phủ trình tờ trình về dự án Luật đấu thầu (sửa đổi), có mục tiêu sửa đổi toàn diện Luật đấu thầu ban hành năm 2013. 

Bởi trong thực tế đã phát sinh một số hoạt động mua sắm, đấu thầu lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư nhưng chưa được quy định hoặc quy định chưa đầy đủ để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư và đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước.

Một số quy định của luật phát sinh vướng mắc, bất cập, quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư mặc dù đã được đơn giản hóa nhưng trong một số trường hợp vẫn chưa thật sự tạo thuận lợi cho hoạt động đấu thầu, nhất là thực hiện các dự án quan trọng, cấp bách...

Các quy định về hình thức chỉ định thầu, lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt còn thiếu cụ thể, chưa đáp ứng yêu cầu lựa chọn nhà thầu đối với các gói thầu có điều kiện mua sắm đặc thù hoặc mua sắm phục vụ phòng chống dịch bệnh, xây dựng công trình, dự án quy mô lớn...

"Công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động đấu thầu và việc thi hành pháp luật đấu thầu còn một số mặt hạn chế, hành vi 'thông thầu', gian lận'… vẫn diễn biến phức tạp, tinh vi. Năng lực, kinh nghiệm của một số người có thẩm quyền, chủ đầu tư, bên mời thầu chưa đáp ứng yêu cầu", ông Dũng nhấn mạnh.

Cùng với đó, quy định về các hành vi bị cấm chưa đầy đủ, chưa bao quát hết các vi phạm xảy ra trong thực tế; cơ chế giải quyết kiến nghị trong hoạt động đấu thầu chưa bảo đảm tính khách quan, hiệu quả...

Qua thẩm tra, Ủy ban Tài chính - Ngân sách tán thành về sự cần thiết sửa đổi luật nhằm tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất về đấu thầu; nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong đấu thấu, lựa chọn nhà thầu và quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước; phòng chống hiệu quả gian lận, tiêu cực, tham nhũng trong lĩnh vực đấu thầu.

Đồng thời đề nghị việc sửa đổi luật cần bổ sung các quy định mới nhằm quản lý chặt chẽ hơn vốn nhà nước, giảm thiểu các hành vi gian lận trong đấu thầu, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.

Ủy ban đề nghị quy định rõ về hành vi đưa, nhận, môi giới hối lộ, có thể dẫn chiếu tới quy định Bộ luật hình sự để thống nhất áp dụng trên thực tiễn, làm rõ phạm vi liên quan đến môi giới, hối lộ trong đấu thầu, hành vi thông thầu.

Quy định rõ hành vi cản trở trong đấu thầu vì thực tế việc cản trở quá trình đấu thầu thường xảy ra đa dạng, phức tạp, tác động tiêu cực và làm ảnh hưởng đến thời gian, kết quả, hiệu quả của đấu thầu.

Liên quan nội dung đấu thầu tập trung, mua thuốc, cung cấp sản phẩm, dịch vụ công, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho hay đa số ý kiến đề nghị Chính phủ đánh giá toàn diện, sâu sắc những vướng mắc, bất cập trong việc thực hiện đấu thầu tập trung, mua thuốc, trang thiết bị y tế thời gian qua để có những quy định cụ thể hơn, hạn chế việc giao Chính phủ quy định chi tiết.

Bởi thực tế thời gian qua những khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực này xuất phát từ những văn bản hướng dẫn thi hành luật.

Một số ý kiến đề nghị Chính phủ làm rõ quy định "mua sắm tập trung được thực hiện ở cấp quốc gia và cấp địa phương".

Ủy ban đề nghị Chính phủ nghiên cứu bổ sung quy định rõ nguyên tắc đàm phán giá, bổ sung hành vi nghiêm cấm trong đàm phán giá, trách nhiệm của các chủ thể liên quan thực hiện đàm phán giá, quy trình đàm phán giá vào dự thảo luật.