Doanh nghiệp tái cơ cấu, mua lại trái phiếu trước hạn

Trong cuộc họp Thường trực Chính phủ về điều hành chính sách tài khóa, tiền tệ, kinh tế vĩ mô mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính một lần nữa đặc biệt nhấn mạnh "không để ách tắc vốn cho nền kinh tế". Đây là một chỉ đạo hết sức quan trọng, là vấn đề được thị trường đặc biệt quan tâm vào thời điểm hiện tại.

Trong bộ 3 chiếc kiềng của thị trường tài chính hiện nay, tín dụng mới đây được nới room thêm 2% so với mục tiêu 14% đặt ra. Thị trường chứng khoán cũng ghi nhận đà phục hồi hơn 25% trong tháng 11, kể từ mức đáy gần nhất.

Còn riêng thị trường trái phiếu doanh nghiệp, dù giá trị phát hành vẫn chưa cải thiện, nhưng giá trị trái phiếu được các doanh nghiệp mua lại trong 11 tháng qua là 160.653 tỷ đồng, tăng tới 41% so với cùng kỳ, cho thấy sự chủ động của chính doanh nghiệp trong đảm bảo cam kết và khôi phục niềm tin từ thị trường. Cụ thể, riêng trong tháng 11, các doanh nghiệp xây dựng, bất động sản cũng đã chủ động mua lại 3.960 tỷ đồng trái phiếu trước hạn.

Trong gần 1 tháng qua, đứng trước áp lực chung của thị trường, Công ty CP Phát triển Bất động sản Phát Đạt đã thực hiện mua lại trái phiếu trước hạn, cũng như tất toán các khoản vay trước hạn, với tổng giá trị khoảng gần 1.300 tỷ đồng.

Để có nguồn tiền đảm bảo thanh toán, doanh nghiệp đã thực hiện tái cơ cấu lại danh mục, chuyển nhượng các dự án.

"Chúng tôi đã thực hiện một loạt tái cấu trúc các dự án. Trong đó có một số dự án thì chúng tôi chuyển nhượng để lấy dòng tiền về nhanh, để xử lý các việc này. Đồng thời, chúng tôi đẩy mạnh các thủ tục pháp lý của các dự án để nhanh chóng đưa ra thị trường sản phẩm, để bán hàng và từ đó có nguồn tiền, nguồn tài chính để trả cho các trái chủ, trả cho các khoản nợ", ông Bùi Quang Anh Vũ, Tổng Giám đốc, Công ty CP Phát triển Bất động sản Phát Đạt, cho biết.

Ngoài ra, để tăng niềm tin cho các trái chủ, đơn vị cũng đã phải bổ sung thêm nhiều tài sản đảm bảo như các bất động sản, các quyền sử dụng đất và các tài sản khác trị giá lên tới hàng nghìn tỷ đồng.

"Ngoài sự nỗ lực của đội ngũ, chúng tôi đang nhờ các đơn vị tư vấn để giúp đưa ra các giải pháp cho các vấn đề nợ, tái cấu trúc. Nếu nhà đầu tư chuyển đổi trong giai đoạn này thì họ có cơ hội sở hữu doanh nghiệp trẻ hơn và có cơ hội sở hữu các sản phẩm bất động sản với giá tốt", ông Bùi Xuân Huy, Chủ tịch Novaland, thông tin.

Các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh ngắn hạn, làm sao giải tỏa áp lực đáo hạn của các doanh nghiệp phát hành là một trong những giải pháp trước mắt nhằm ổn định thị trường trái phiếu.

Theo đó, các giải pháp như: mua lại, hay chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu, thậm chí tái cấu trúc, bán bớt tài sản…

"Nếu doanh nghiệp còn có những dự án tốt, kế hoạch tốt thì chúng ta phải tìm đúng nhà đầu tư để chúng ta bán như các quỹ đầu tư nước ngoài, các doanh nghiệp trong ngành với nhau họ hiểu được giá trị của sản phẩm và giá trị của chúng ta. Hiện tại chúng ta đưa về giá thực thì sẽ có giao dịch", ông Mã Thanh Danh, Chủ tịch Công ty CP tư vấn quốc tế CIB, nhận định.

Với nỗ lực mua lại trái phiếu trước hạn của các doanh nghiệp, theo số liệu cập nhật mới nhất của FiinRatings, tổng giá trị trái phiếu bất động sản sẽ đáo hạn đến hết năm nay chỉ còn ở mức gần 22.000 tỷ đồng. Con số được đánh giá là không còn nhiều lo ngại với các doanh nghiệp.

"Tạm thời tại thời điểm này, tôi thấy ít nhất những doanh nghiệp nhỏ xử lý được rồi. Ví dụ như room tín dụng đã được nới ra nên cũng dễ thở hơn. Chưa kể thị trường chứng khoán đã có mức hồi nhất định, nên những vấn đề liên quan đến tài sản đảm bảo bằng cổ phiếu lúc này được giải quyết khá là nhiều", ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng SSI, nói.

Rõ ràng với những tín hiệu tích cực từ cơ quan quản lý nhằm tháo gỡ thanh khoản thời gian qua, như nới room tín dụng, hay cho phép trái phiếu doanh nghiệp được phép lưu ký tại Ngân hàng Nhà nước, cũng là những tín hiệu tích cực góp phần giải tỏa vấn đề nguồn vốn cho thị trường chung.

Đặc biệt thời gian qua, Bộ Tài chính đã cho thấy thấy định hướng tích cực sửa đổi nghị định về phát hành trái phiếu riêng lẻ theo hướng mở hơn, phù hợp với thực tiễn áp dụng, góp phần tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp trong tiếp cập vốn. Không ít sự quan tâm và kiến nghị cụ thể từ các thành viên thị trường liên quan tới nội dung này.

"Chính phủ nghiên cứu, sửa đổi Nghị định 65 theo hướng cho các công ty mà có tổ chức xếp hạng đã đánh giá được và có chất lượng đầu tư đáng tin cậy thì có thể sẽ công bố thông tin, được phép phát hành trái phiếu riêng lẻ như hình thức ra công chúng để có thể tăng thêm những nhà đầu tư không chuyên", ông Phùng Xuân Minh, Chủ tịch HĐQT SaigonRatings, nêu ý kiến.

"Chúng ta cần xem xét lộ trình áp dụng, ví dụ như Nghị định 65 áp dụng ngay thời điểm ban hành. Có thể đâu đó giãn tiến độ để thị trường thích nghi với quy định mới của nghị định", ông Nguyễn Vũ Long, Quyền Tổng Giám đốc VNDIRECT, nói.

Có ý kiến cho rằng sau khi Nghị định 65 ban hành, quy mô phát hành riêng lẻ quý 4 có giảm đáng kể, nhưng cần lưu ý là giảm, chứ không hẳn là không phát hành được.

"Đây không phải toàn bộ thị trường quay lưng với trái phiếu doanh nghiệp mà những trái phiếu doanh nghiệp mạnh vẫn phát hành thành công; phải lành mạnh trong kinh doanh, phải minh bạch thông tin và phải hiệu quả trong dài hạn", bà Đỗ Hoài Linh, Phó Trưởng Bộ môn Ngân hàng Thương mại, Đại học Kinh tế Quốc dân, nhận định.

Sắp tới, thị trường cũng sẽ đón nhận những lô trái phiếu phát hành ra công chúng do các doanh nghiệp lớn như Masan, VietinBank chào bán với tổng giá trị lên đến 13.000 tỷ đồng.

Gần đây có thông tin về hiện tượng một số đội nhóm đi thu mua gom các trái phiếu ở mức giá rẻ, tức là trong khi không ít trái chủ còn lo ngại, sẵn sàng bán trái phiếu mình đang giữ bằng mọi giá, bất chấp doanh nghiệp tốt hay xấu, lại có những người tranh thủ mua gom có chọn lọc với những lô trái phiếu như vậy. Theo tìm hiểu, mức lợi suất những đôi nhóm này thu về có thể lên tới 15 - 20%/năm.

Chính vì vậy, sự bình tĩnh và tìm hiểu kỹ càng từ phía trái chủ với doanh nghiệp phát hành luôn là đòi hỏi hàng đầu để hạn chế những rủi ro, cũng như không tự đánh mất cơ hội của mình, từ trước khi đầu tư và ngay cả trong bối cảnh như hiện nay.

Bên cạnh những trường hợp "con sâu làm rầu nồi canh" được khu biệt và cần phải xử lý dứt điểm, với các doanh nghiệp đang nỗ lực tái cấu trúc, đảm bảo thanh khoản và cam kết đúng hạn với nhà đầu tư, sự đồng hành và thấu hiểu của trái chủ càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Như người đứng đầu Chính phủ đã nhấn mạnh và các cơ quan cũng đã làm việc với các doanh nghiệp bất động sản để lắng nghe các kiến nghị, thị trường trái phiếu doanh nghiệp tuy còn rất nhiều khó khăn nhưng đã định hình được các công việc để cùng làm với doanh nghiệp và nhà đầu tư trên tinh thần "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ".