GS Hoàng Văn Cường: Cơ chế đang trói buộc bệnh viện công tự chủ

Sáng 24/10, góp ý vào dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), GS Hoàng Văn Cường (Hiệu phó Đại học Kinh tế quốc dân) cho biết, người dân băn khoăn khi hàng chục nghìn cán bộ y tế rời bỏ bệnh viện công, kể cả bệnh viện lớn - nơi nhiều y bác sĩ mong muốn được làm việc.

Nhiều người cũng ngỡ ngàng khi bệnh viện lớn như Bạch Mai và K, nơi có đầy đủ các điều kiện và thế mạnh để tự chủ, lại xin thôi tự chủ để quay về được hưởng bao cấp từ ngân sách. Trong khi đó, rất nhiều cơ sở y tế mong chờ được tự chủ và thực tế cơ chế này đang được thực hiện khá thành công ở các đại học.

Theo ông Cường, phần lớn bác sĩ đều mong muốn bệnh viện có đầy đủ trang thiết bị hiện đại, thuốc và vật tư y tế đúng chủng loại để được toàn quyền lựa chọn thực hiện phác đồ điều trị hữu hiệu nhất. Nếu được hưởng mức thù lao tương xứng với công sức bỏ ra và hiệu quả đóng góp, bác sĩ sẽ toàn tâm toàn ý, dành hết năng lực để khám, chữa bệnh tại bệnh viện, không cần phải "chân trong chân ngoài", tất bật với phòng khám tư.

Đa số người bệnh cũng sẵn sàng trả phí cao hơn để được khám, chữa, điều trị với điều kiện tốt nhất tại bệnh viện công. Tuy nhiên, vì mong muốn này không được đáp ứng nên nhiều người phải ra nước ngoài chữa bệnh hoặc chuyển sang bệnh viện tư, bệnh viện quốc tế có trang thiết bị hiện đại và tiện nghi.

"Những vấn đề nêu trên đều xuất phát từ nguyên nhân căn bản là cơ chế quản lý đang trói buộc, chưa cho phép bệnh viện công khai thác, phát huy hết tiềm năng, thế mạnh vốn có", ông Cường nói, kỳ vọng, dự Luật Khám bệnh, chữa bệnh sẽ giải quyết thấu đáo các bất cập.

GS Hoàng Văn Cường, Hiệu phó Đại học Kinh tế quốc dân. Ảnh: Media Quốc hội

Đại biểu Cường đề nghị, dự luật cần quy định rõ tự chủ là trao quyền cho bệnh viện tự quyết định hoạt động khám chữa bệnh; tổ chức bộ máy và con người phù hợp; tài chính của bệnh viện kể cả nguồn thu từ ngân sách. Bệnh viện được tự quyết sử dụng nguồn thu; mức chi trả lương; đầu tư, mua sắm; trích các quỹ đầu tư phát triển, quỹ hỗ trợ bệnh nhân nghèo.

Đồng thời, cần có quy định cơ chế xác định giá dịch vụ y tế với bệnh viện tự chủ có khác biệt với nơi chưa tự chủ. Nguyên tắc là giá dịch vụ khám, chữa bệnh đảm bảo tính đúng, đủ chi phí, trên cơ sở định mức kinh tế - kỹ thuật khám chữa bệnh. Định mức của cùng bệnh viện phải đảm bảo mọi bệnh nhân bình đẳng trong tiếp cận phác đồ điều trị cũng như đội ngũ cán bộ y tế. Giá khám chữa bệnh có các mức để bệnh nhân lựa chọn, nhưng chỉ khác nhau ở điều kiện dịch vụ đi kèm và nguồn gốc xuất xứ của thuốc, vật tư trang thiết bị.

Hiệu phó Đại học Kinh tế quốc dân lưu ý, cần tránh hiểu không đúng bệnh viện tự chủ là khoán trắng cho những nơi này tự lo. Dự luật cần quy định rõ nguồn ngân sách nhà nước dành để chi trả cho việc khám chữa bệnh của bệnh nhân diện xã hội trợ giúp; chi trả thông qua đặt hàng; đầu tư phát triển bệnh viện theo mục tiêu, nhiệm vụ nhà nước giao.

Dự luật cần quy định rõ cơ chế quản lý tài sản để bệnh viện chủ động lựa chọn phương thức đầu tư mua sắm, thuê, liên doanh liên kết máy móc, trang thiết bị. "Tôi tin rằng, nếu được bổ sung đầy đủ những cơ chế nêu trên, sẽ giải quyết được bất cập đang xảy ra trong công tác quản lý bệnh viện. Cơ sở khám chữa bệnh công lập sẽ có điều kiện nâng cao chất lượng", ông Cường bày tỏ.

Đại biểu Trần Văn Khải phát biểu tại Quốc hội. Ảnh: Media Quốc hội

Theo đại biểu Trần Văn Khải (thường trực Ủy ban Khoa học Công nghệ Môi trường), giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh phải được Nhà nước thống nhất quản lý tại Luật giá (sửa đổi) vì đây là vấn đề liên quan trực tiếp đến việc thực hiện quyền được chăm sóc sức khỏe của nhân dân. Giá khám chữa bệnh cũng có tác động trực tiếp đến Quỹ Bảo hiểm y tế, ngân sách Nhà nước cũng như khả năng chi trả của mỗi bệnh nhân.

"Tôi đề nghị Bộ Y tế phối hợp với Bộ Tài chính nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng những quy định liên quan đến giá dịch vụ khám chữa bệnh trong dự thảo Luật Giá (sửa đổi) sẽ trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 4 này", ông Khải nói, nhấn mạnh, phải có khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh theo yêu cầu. Điều này sẽ mở ra cơ hội tự chủ cho các cơ sở y tế và xã hội hóa ngành y tế.

Đại biểu Tạ Văn Hạ thì cho rằng các quy định về bệnh viện công, xã hội hóa, giá dịch vụ, phân cấp chuyên môn, giấy phép hành nghề, khám chữa bệnh từ xa... đều là vấn đề mới nhưng chưa được làm rõ trong dự thảo. Quy định về phân cấp, trước đây theo tuyến Trung ương, tỉnh, huyện, xã nhưng dự luật phân cấp theo chuyên môn kỹ thuật là ban đầu, cơ sở, chuyên sâu, chưa làm rõ mối quan hệ giữa các cấp bệnh viện.

"Từ cấp ban đầu đến cơ sở, chuyên sâu như thế nào? Mối quan hệ giữa bệnh viện công và tư thế nào? Chính sách nhà nước với từng cấp chuyên môn ra sao?", ông Hạ nêu hàng loạt vấn đề.

Sau khi thảo luận hội trường, Thường vụ Quốc hội sẽ tiếp thu, hoàn thiện dự thảo Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), để trình Quốc hội biểu quyết thông qua vào chiều 14/11.

Viết Tuân